Ο αγροδιατροφικός κλάδος στην Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με νέες προκλήσεις και τεχνολογικές ευκαιρίες που αλλάζουν ριζικά το τοπίο. Το πρόγραμμα Agrifood Leadership, που υλοποιεί ο οργανισμός Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, ήρθε για να εξοπλίσει τους επαγγελματίες του κλάδου με τις ηγετικές δεξιότητες και τη γνώση που απαιτούνται για να πρωταγωνιστήσουν στη νέα εποχή της αγροδιατροφής.
Ο Σωτήρης Κατσέλος, Communications Director της Νέας Γεωργίας Νέας Γενιάς, μας αναλύει πώς μέσα από καινοτόμες βιωματικές εκπαιδεύσεις, ισχυρές συνεργασίες και εξειδικευμένη καθοδήγηση, το πρόγραμμα δημιουργεί μια νέα γενιά ηγετών που αξιοποιούν την τεχνολογία, την καινοτομία και τις παγκόσμιες αγορές για να φέρουν τον μετασχηματισμό που χρειάζεται ο κλάδος.
Μέσα από αυτή τη συνέντευξη, ανακαλύπτουμε πώς το Agrifood Leadership στηρίζει startups και επαγγελματίες, ενσωματώνοντας σύγχρονες πρακτικές και δημιουργώντας το απαραίτητο δίκτυο για την επιτάχυνση της αγροδιατροφικής καινοτομίας στην Ελλάδα.
startupper.gr: Ποιος είναι ο βασικός στόχος του προγράμματος Agrifood Leadership και γιατί θεωρείτε πως είναι απαραίτητο για την ελληνική αγροδιατροφική αλυσίδα;
Σωτήρης Κατσέλος: Το πρόγραμμα Agrifood Leadership είναι ένα καινοτόμο πρόγραμμα μοναδικό τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Προσφέρει εξειδικευμένες γνώσεις αξιοποιώντας βιωματικές τεχνικές, ειδική εκπαίδευση πάνω στις ηγετικές δεξιότητες και πρόσβαση σε στρατηγικές γνώσεις πάνω στην αγροδιατροφή.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι υλοποιείται από τον οργανισμό μας για 3η χρονιά, χάρη στη στήριξη από τον Ιδρυτικό Δωρητή του οργανισμού μας το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Rutgers, New Jersey, ΗΠΑ και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.
Το Agrifood Leadership προσφέρει τις δεξιότητες εκείνες που θα βοηθήσουν τα στελέχη της αγροδιατροφής να αναλάβουν στρατηγικές πρωτοβουλίες, να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους και τις δυνατότητες που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία προκειμένου να είναι σε θέση να λαμβάνουν τις σωστές αποφάσεις προκειμένου να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της εποχής.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο αγροδιατροφικός τομέας βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, από τη μια έχουμε απειλές όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι προκλήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού και από την άλλη υπάρχουν μοναδικές ευκαιρίες όπως αυτές που δημιουργούν οι τεχνολογικές εξελίξεις και το άνοιγμα νέων αγορών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η υιοθέτηση ηγετικών δεξιοτήτων από τα στελέχη του κλάδου αποτελεί κρίσιμη μεταβλητή επιτυχίας καθώς θα συμβάλει στην υιοθέτηση των σωστών στρατηγικών προσαρμογής, επιβίωσης και ανάπτυξης σε αυτό το απαιτητικό περιβάλλον.
startupper.gr: Ποια είναι η δομή και οι βασικές θεματικές του προγράμματος και πώς υποστηρίζεται η βιωματική μάθηση μέσα από τις εκπαιδευτικές επισκέψεις και τα workshops;
Σωτήρης Κατσέλος: Η δομή του προγράμματος μπορούμε να πούμε με αυτοπεποίθηση ότι είναι καινοτόμος και αποτελεσματική.
Κύριο μέρος του προγράμματος αποτελούν τα 7 βιωματικά τριήμερα που πραγματοποιούνται σε σημαντικές επιχειρήσεις του κλάδου, σε φορείς καις περιλαμβάνουν εκπαιδεύσεις, συστηματικές δράσεις δικτύωσης, επιτόπιες επισκέψεις σε κέντρα λήψης αποφάσεων και σε σημαντικές επιχειρήσεις του κλάδου, στην Ελλάδα αλλά και στις Βρυξέλες.
Παράλληλα, πραγματοποιούνται σύγχρονες και ασύγχρονες διαδικτυακές εκπαιδεύσεις.
Οι εκπαιδεύσεις καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος σημαντικών θεματικών όπως είναι ενδεικτικά η ηγεσία (π.χ. διαχείριση ομάδας, προσωπικής επικοινωνίας κ.ά.) , η αγροτική οικονομία και αγροτική πολιτική (για Ελλάδα και Ε.Ε.), καθώς και μαθήματα που αφορούν στο marketing, τις εξαγωγές και το digital marketing.
Συνολικά οι συμμετέχοντες λαμβάνουν πάνω από 120 ώρες ασύγχρονης και live εκπαίδευσης, από επαγγελματίες και εξειδικευμένους εκπαιδευτές. Ενώ στα τριήμερα στις εκπαιδεύσεις πραγματοποιούνται και πρακτικά workshops, στα οποία καλλιεργούν τις δεξιότητές τους.
startupper.gr: Σε ποιες κατηγορίες στελεχών απευθύνεται το πρόγραμμα; Υπάρχει ειδική μέριμνα για τις γυναίκες στον αγροδιατροφικό τομέα;
Σωτήρης Κατσέλος: Το πρόγραμμα απευθύνεται σε στελέχη, επιχειρηματίες, ιδιοκτήτες εκμεταλλεύσεων, μέλη συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών, στελέχη της αγροτικής τραπεζικής ακόμα και σε στελέχη του δημοσίου.
Μας ενδιαφέρει να έχουν μια ενεργητική και διερευνητική νοοτροπία και βούληση να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και τις διασυνδέσεις που θα αποκτήσουν για αυτό και η επιλογή γίνεται μέσω συνέντευξης και αξιολόγησης από ειδική επιτροπή.
Προάγουμε και ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή των γυναικών στο πρόγραμμα. Από τους 31 αποφοίτους που έχουμε ως τώρα, οι 13 είναι γυναίκες και φυσικά στόχος μας είναι να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η συμμετοχή τους. Επιτρέψτε μου εδώ να σχολιάσω ότι κάποιες από τις γυναίκες “leaders” ήδη έχουν αξιοποιήσει δυναμικά το πρόγραμμα και σχεδιάζουν ή έχουν πραγματοποιήσει πολύ ενδιαφέροντα εγχειρήματα.
startupper.gr: Ποιος είναι ο ρόλος των συνεργασιών με μεγάλες επιχειρήσεις και φορείς, και πώς αυτές ενισχύουν το πρόγραμμα; Ποια είναι τα πιο σημαντικά αποτελέσματα ή επιπτώσεις που έχετε παρατηρήσει από τις προηγούμενες διοργανώσεις του προγράμματος;
Σωτήρης Κατσέλος: Είναι δεδομένο ότι το πρόγραμμα δεν θα είχε επιτυχία αν δεν τη στήριζαν σημαντικές επιχειρήσεις του κλάδου, συνεταιρισμοί και φορείς που ανήκουν στο παραγωγικό οικοσύστημα της αγροδιατροφής. Οι συμμετέχοντες έρχονται σε επαφή με στελέχη, συστήματα παραγωγής και με μοναδικές πρακτικές γνώσεις που τους βοηθούν να αποκτήσουν μια βαθιά αντίληψη για τις προκλήσεις όλης της αλυσίδας παραγωγής.
Επίσης μέσω των επισκέψεων τους στους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς θεσμούς κατανοούν πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις για την αγροτική πολιτική σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και σχηματίζουν την απαραίτητη σφαιρική εικόνα προκειμένου να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις δεξιότητες που αποκτούν. Οι ίδιοι οι συμμετέχοντες στις αξιολογήσεις που μας δίνουν εκφράζουν την σημασία της επαφής τους με αυτές τις επιχειρήσεις και με τους φορείς και κεφαλαιοποιούν τις γνώσεις που αποκτούν. Τέλος θα πρέπει να συμπληρώσουμε ότι αρκετές επιχειρήσεις οι οποίες στηρίζουν το πρόγραμμα προωθούν τα στελέχη τους να το παρακολουθήσουν κάτι που πιστεύουμε είναι τεκμήριο της υψηλής του ποιότητας.
startupper.gr: Πώς το πρόγραμμα στηρίζει την ανάπτυξη δεξιοτήτων που σχετίζονται με την τεχνολογία, την καινοτομία και την κλιματική ανθεκτικότητα στον αγροτικό τομέα;
Σωτήρης Κατσέλος: Ο ηγέτης και ηγέτιδα – μεταξύ άλλων – θα πρέπει να καινοτομεί και να ενσωματώνει τις νέες τεχνολογίες (ευφυής γεωργία, big data, βιοτεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη κ.α.). Για αυτό το λόγο το πρόγραμμά μας επενδύει στην απόκτηση της νοοτροπίας που θα επιδιώκει την κατανόηση και την ενσωμάτωση της τεχνολογίας. Θα πρέπει να συμπληρώσουμε δε, ότι πολλές από τις βιωματικές επισκέψεις πραγματοποιούνται σε επιχειρήσεις που αξιοποιούν τεχνολογία αιχμής οπότε οι ωφελούμενοι μας μπορούν να δουν πρακτικά πώς η υψηλή τεχνολογία κάνει τη διαφορά. Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη δύο απόφοιτοι του προγράμματος έχουν ξεκινήσει ένα καινοτόμο αγροδιατροφικό marketplace και μια ωφελούμενη ετοιμάζει να ξεκινήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα startup.
startupper.gr: Με ποιους τρόπους το Agrifood Leadership συμβάλλει στην ενδυνάμωση της νέας γενιάς ηγετών ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης και της παγκόσμιας αγοράς;
Σωτήρης Κατσέλος: Πολύ καλή ερώτηση. Δεν γίνεται να μιλάμε για ηγεσία στην αγροδιατροφή χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη που υπάρχει τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο για την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών. Δεν μιλάμε για κάτι που είναι απλώς καλό να το λαμβάνουμε υπόψη, αλλά για κρίσιμη μεταβλητή επιβίωσης. Στο πρόγραμμα μας υπάρχει σημαντική εκπαίδευση για την κλιματική αλλαγή και για τις βιώσιμες πρακτικές, ενώ και πρακτικά μέσω των επισκέψεων σε σύγχρονες επιχειρήσεις οι συμμετέχοντες βλέπουν πως λειτουργεί η βιωσιμότητα στην πράξη. Τέλος να πούμε ένα σχόλιο και για την παγκόσμια αγορά. Η ελληνική αγροδιατροφή έχει τεράστιες εξαγωγικές δυνατότητες και ένας ηγέτης πρέπει να σκέφτεται «παγκόσμια». Για αυτό τον λόγο και πραγματοποιείται εκπαίδευση πάνω στις εξαγωγές και πραγματοποιούνται επαφές με πολυεθνικές εταιρείες και βέβαια και με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
startupper.gr: Ποια είναι τα επόμενα βήματα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος; Υπάρχει κάποιο υποστηρικτικό δίκτυο ή πλατφόρμα για τους αποφοίτους και πώς βλέπετε τη συμβολή του προγράμματος στη γενικότερη αναβάθμιση της αγροδιατροφικής παραγωγής και την προώθηση καινοτόμων πρακτικών στην Ελλάδα;
Σωτήρης Κατσέλος: Είναι πάρα πολύ σημαντικό το να υπογραμμίσουμε πώς το πρόγραμμα δεν τελειώνει πρακτικά με την «αποφοίτηση». Χτίζουμε μια ζωντανή κοινότητα αποφοίτων που θα μπορεί να συνεργάζεται, να λαμβάνει χρήσιμες πληροφορίες και γνώσεις και φυσικά να συμμετάσχει και σε νέες εκπαιδεύσεις. Διαμορφώνουμε μια ψηφιακή πλατφόρμα όπου θα μπορούν άμεσα οι leaders να έρχονται σε επαφή ο ένας με τον άλλο και να μπορούν αν το επιθυμούν να συνεργάζονται και να αθροίζουν τις δεξιότητές τους στα εγχειρήματα που επιθυμούν. Κάποιοι μπορεί να ενδιαφέρονται π.χ. για μια συνεργασία σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή ή κάποιος να ζητάει συγκεκριμένα skills από έναν απόφοιτο το προγράμματος.
Ως προς το δεύτερο, πολύ σημαντικό σκέλος της ερώτησης, θα έλεγα ότι αυτός είναι ο στρατηγικός στόχος του προγράμματος, η δημιουργία μιας «κρίσιμης μάζας» επαγγελματιών της αγροδιατροφής που θα είναι σε θέση να μετασχηματίσουν συνολικά τον αγροδιατροφικό τομέα της χώρας μέσω της καινοτομίας, της στρατηγικής και της υιοθέτησης πιο τολμηρών και εξωστρεφών πρακτικών.
startupper.gr: Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο αγροδιατροφικός τομέας και με ποιον τρόπο το πρόγραμμα Agrifood Leadership μπορεί να βοηθήσει να ξεπεραστούν;
Σωτήρης Κατσέλος: Είπαμε πιο πριν ότι ο τομέας βρίσκεται σε ένα «κρίσιμο σταυροδρόμι» και δεν είναι υπερβολή. Η ελληνική αγροδιατροφή έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από κρίσιμες προκλήσεις: η κλιματική αλλαγή, ο μικρός και κατακερματισμένος κλήρος, η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και η χαμηλή υιοθέτηση τεχνολογικών καινοτομιών και γενικότερα η διατήρηση κακών παραγωγικών πρακτικών είναι ορισμένα μόνο από τα προβλήματα που τη χαρακτηρίζουν. Από την άλλη πλευρά η χώρα διαθέτει πλούσια βιοποικιλότητα, ιδιαίτερο μεσογειακό κλίμα και προϊόντα υψηλής ποιότητας με ισχυρή ταυτότητα (ΠΟΠ/ΠΓΕ, παραδοσιακά τρόφιμα, μεσογειακή διατροφή), που αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα στις διεθνείς αγορές, ενώ η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και επιχειρηματικών στρατηγικών μπορεί να διαμορφώσει τρομερές προοπτικές ανάπτυξης. Για αυτό το λόγο ακριβώς χρειαζόμαστε στελέχη στον κλάδο που να γνωρίζουν ακριβώς τις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που υπάρχουν. Που ανιχνεύουν δυναμικά το τι πρέπει να γίνει και το τι πρέπει να αλλάξει, με άλλα λόγια χρειαζόμαστε leaders σε όλο το οικοσύστημα που θα εργάζονται μεθοδικά, θα συνεργάζονται και θα φέρουν μια άλλη νοοτροπία. Ακριβώς αυτό που κάνει δηλαδή το πρόγραμμα Agrifood Leadership.
startupper.gr: Δώστε μας και μία γενική εικόνα για τον οργανισμό Νέα Γεωργία Νέα Γενιά. Μερικά ορόσημα που έχετε πετύχει έως τώρα, ποια είναι τα απτά αποτελέσματα που βλέπετε μέσα από τα προγράμματά σας και ποια η απήχηση από εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεστε αλλά και από τον επιχειρηματικό και αγροδιατροφικό κλάδο γενικότερα;
Σωτήρης Κατσέλος: Από το 2018 που ιδρύθηκε ο οργανισμός μας με πρωτοβουλία και δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) στο πλαίσιο του προγράμματος «Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων» έχουμε υποστηρίξει περισσότερους από 31.000 ωφελούμενους (αγρότες, αγρότισσες, παραγωγούς, κτηνοτρόφους, οικοτέχνες, ερευνητές, απόφοιτους, στελέχη, επαγγελματίες) και άλλους εμπλεκόμενους επιχειρηματίες στον κλάδο.
Έχουμε υλοποιήσει πάνω από 130 προγράμματα κατάρτισης και επιχειρηματικότητας, έχει υποστηρίξει πάνω από 136 μικρομεσαίες επιχειρήσεις/οικογενειακές οικοτεχνίες και δημιουργήσει 4 συνεταιρισμούς (3 αγροτικούς και 1 γυναικείο).
Σύμφωνα με ανεξάρτητες εκθέσεις ο οικονομικός αντίκτυπος του έργου μας, καταγράφει πολλαπλασιαστή x5,35 που σημαίνει δηλαδή ότι για κάθε 1 ευρώ που επενδύουμε σε δράσεις μας, 5,35 ευρώ παράγονται στην ελληνική οικονομία.
Το συνολικό αποτύπωμα από τις δράσεις μας στην οικονομία ανέρχεται στα 40 εκατ. ευρώ. Επίσης θα πρέπει να σημειώσουμε ότι έχουμε δύο φορές θεωρηθεί Best Practice στον κλάδο της αγροδιατροφής από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG AGRI) και έχουμε μια σειρά ακόμα από διακρίσεις.
Συνεργαζόμαστε στενά με πολλές μεγάλες εταιρείες του κλάδου και με σημαντικούς συνεταιρισμούς αλλά και με ιδρύματα που επιθυμούν να στηρίξουν τον τομέα. Χάρη στις συνεργασίες και τους υποστηρικτές μας συνεχίζουμε να προσφέρουμε σημαντικά προγράμματα που συμβάλλουν στον μετασχηματισμό του κλάδου. Αναφέρω ενδεικτικά τα προγράμματα βασιλοτροφίας, που είναι πολύτιμα για την μελισσοκομία στη χώρα μας, την ακαδημία ελαιοκομίας και το πρόγραμμα «Μαστιχόδεντρα: Διασφαλίζοντας το μέλλον ενός εθνικού προϊόντος – Δίκτυο Μεταφοράς Τεχνογνωσίας και Καινοτομίας στη Χίο». Επίσης στηρίζουμε την επιχειρηματικότητα στον τομέα μέσω του επιχειρηματικού επιταχυντή «Αγροανέλιξη» αλλά και την καινοτομία και τις startup επιχειρήσεις μέσα από το πρόγραμμα TrophyΤροφή.
Ενθαρρύνουμε όσους ενδιαφέρονται για τον οργανισμό μας να μπουν στη σελίδα newagri.org και να μας ακολουθήσουν στα κοινωνικά δίκτυα!
